TTr B85 en B87

 

(4-Assige bijwagens TouristTram)

 

 

 

​

 

Bijwagens B87 (links) en B85 (rechts) van de TouristTram.

 

 

TouristTram - Waelstede City Tour

 

Voor de dienst van de TouristTram in Waelstede was er behoefte aan rijvaardige museumtrams; voor dit doel konden in Midden Duitsland twee in redelijke staat verkerende 4-assige metersporige ex-stoomtramwagens van de OEG worden gekocht. De wagenbakken werd opgeknapt en waar nodig verbouwd. De rijtuigen rijden nu achter wisselende motoragens voor de Waelstede City Tour als TouristTram.

 

 

 

In model

 

Basismodel

Egger Bahn 4-assige OEG stoomtramrijtuigen; het model is tamelijk ingekort

 

 

Wijzigingen

Zie hieronder

 

 

Operationeel

Ja

 

 

Motorisering   

N.v.t.

 

Voeding

N.v.t.

 

 

Massa 

N.v.t.

 

 

Decoder

N.v.t.

 

 

Stroomafnemer

N.v.t.

 

 

Bijzonderheden

Draaistellen van onbekende herkomst in schaal TT (1 : 120) = 12 mm spoor, gescoord in 'Houten'.

 

 

 

Het origineel

 

Het originele model is halverwege de jaren '60 uitgebracht door Egger Bahn, een kleine producent van HOe modellen van industriespoor. HOe staat voor HO modellen (schaal 1 : 87), die rijden op 9 mm spoor. Dit zou in werkelijkheid een spoorbreedte van 75 - 76 cm betekenen. Het OEG stoomtramstel, een Henschel tramloc en een OEG 4-assig personenrijtuig, was indertijd een sensatie. Voor Nederland riep de Henschel tramloc herinneringen op aan de Geldersche Tramwegen, waar de locs van de ingelijfde Tramweg Maatschappij Zutphen-Emmerik, hetzelfde model hadden. Wie meer wil weten over Egger Bahn, checkt deze link: Egger Bahn.

Het rijtuig, dat tamelijk ingekort was, had met hekwerken afgesloten open balkons. De kopwanden waren tot aan het dak opgetrokken en voorzien van twee kleine ramen.

De draaistellen waren onder de balkons geplaatst, in plaats van onder de rijtuigbak en gaven het rijtuig een typisch uiterlijk.

Na de teloorgang van Egger Bahn zijn een aantal Egger modellen, waaronder de stoomtram, in de jaren '70 door Jouef overgenomen en verder geproduceerd.

In Waelstede zijn vier rijtuigen aanwezig, waarvan twee originele Egger Bahn modellen en twee rijtuigen, die mogelijk van Jouef afkomstig zijn.

 

 

 

​

 

Het originele OEG rijtuig van Egger Bahn

 

 

Ombouw

 

De ombouw bestaat uit 2 delen: het omsporen op HOm en verbouwen tot een meer 'Hollandse' tramwagen.

Een hele tijd geleden konden op de beurs in Houten, maar het kan ook Eurospoor geweest zijn, vier HOm draaistelletjes gescoord worden, die waarschijnlijk een TT verleden hadden: omgebogen metaalplaat met ponsjes voor de assen, losse kunststof draaistelzijkanten en bijbehorende dubbelzijdig ge-isoleerde wielstellen van 7 mm doorsnede. De draaistellen werden gekocht om HO of HOe modellen om te bouwen op HOm, maar een vastomlijnd idee was er nog niet. Een van de draaistellen heeft dienst gedaan als controlehulpmiddel tijdens de bouw van de wissels en kruisingen op de Waelstede modules 1 en 2.

 

 

 

​

 

Een scene uit het begin van de jaren '80 met in het midden de EggerBahn tramlok (nu de WMF 1) en daar achter het verbouwde en blauw-creme met rode band geschilderde OEG rijtuig (nu TTr 85).

 

 

Een van de Egger rijtuigen was in een grijs verleden al aangepast voor de dienst in een dieselmotortram op de toenmalige HOe baan. De kopwanden waren afgezaagd, zodat een open balkon ontstond. Tevens was de wagen in de kleuren van de dieseltram geschilderd: een blauwe wagenbak met een creme raampartij, gescheiden door een rode band.

Deze wagen werd na de eeuwwisseling als eerste voor Waelstede onderhanden en uit elkaar genomen.

 

 

Omsporen

 

 

 

​

 

Allereerst werd onder wagenbodem een nieuwe plek voor de draaistellen bepaald, om wel om twee redenen: ten eerste horen de draaistellen niet onder de balkons, maar verder naar binnen te zitten, maar ten tweede zouden de bredere HOm draaistellen onder de balkons in conflict komen met de treeplanken.

Op de foto zijn de vier stadia goed te onderscheiden. Op de nieuwe plek wordt een gaatje van 3 mm in de bodemplaat geboord. Hierna wordt de driehoekige ruimte tussen de imitatiebalken op de wagenbodem opgevuld met een plaatje styreen in dezelfde vorm en dikte, zodat de draaistellen vrij kunnen draaien zonder te blijven haken. Lijmen lukt alleen met seconderlijm! Vervolgens wordt het gaatje ook in het styreen geboord. Als laatste wordt een stukje messing pijp van 3 mm doorsnede in het gat gelijmd.

Intussen zijn de draaistellen gereedgemaakt: de assen zijn aangebracht en de zijkanten zijn met secondenlijm op de juiste plaats gelijmd. Van styreen strips worden baanschuivers gemaakt. (In Waelstede komt geen tram de baan op zonder baanschuivers).

De draaistellen kunnen nu op hun plaats gebracht worden door het gat in het draaistel over het messing pijpje te steken. Het geheel wordt nu geborgd door het 'mannetje' van een drukknoopje op het messing pijpje te lijmen.

Nu nog een koppeling naar keuze aanbrengen en het onderstel is klaar. Eventueel de zwakke treeplanken vervangen door stukjes L profiel.

 

 

 

Ombouwen

 

 

 

​         

 

Het dak van de wagens is vrijwel rechthoekig, terwijl de balkons smaller zijn dan de wagenbak. Dit is geen gezicht, zodat ze afgeschuind moeten worden; een precies werkje, omdat ook de 'vouw' in de ronding van het dak hierdoor wat anders moet komen te liggen. Vijlen met moed, beleid en trouw, dus !

 

 

Bij (de huidige) TTr 85 werden op de balkons tussen de wagenbodem en het dak langs de uiteinden van het balkon stangen van 0,7 mm bovenleidingdraad gelijmd.

Bij (de huidige) TTr 87 werden de (te) kleine ramen aan de koppen uitgevijld, zodat ze qua afmetingen overeenkwamen met de ramen in de zijwanden. De balkons werden afgesloten met een deur van styreen.

In het interieur van de 85 werden op maat gemaakte en geschilderde Faller banken als langsbanken geplaatst en van Preiser bevolking voorzien; bij de 87 zijn deze van styreen strips gemaakt..

De wagens zijn creme geschilderd (met de penseel....) en voorzien van een groene bies. Het dak werd grijs; de balkondeuren (waar zichtbaar) glanzend houtkleur.

 

 

 

​

 

De status op Oudejaarsdag 2006:

Hoe een Egger Bahn stoomtramstel na ruim 40 jaren een geheel nieuwe bestemming krijgt: De Feuerige Elias is tot electrische rangeerloc omgebouwd en de beide rijtuigen krijgen of kregen een gesloten of een open balkon. Het voorste rijtuig is nog niet gereed: de balkondeuren ontbreken, evenals de beglazing en de beschildering; verder staan alle onderdelen voor de foto los op elkaar gestapeld.

 

 

 

De TouristTram

 

Omdat de rijtuigen niet meer in de historie van Waelstede pasten, zijn ze een hele tijd aan de kant gegaan, totdat het idee ontstond om diverse wagens met hetzelfde 'lot' te gaan inzetten als TouristTram.

De wagens TTr 85 en 87 werden nogmaals onder handen genomen. TTr 87 is eindelijk afgebouwd en ook creme met een groene bies geschilderd.

Beide rijtuigen kregen een platte styreen strip om het dak als regengoot. Ook kregen ze reclameborden op het dak met de tektst: "TouristTram - Waelstede City Tour" in witte letters met een rode (TTr 85) of blauwe (TTr 87) achtergrond. Op de zijwanden staat 'Museum Tram Waelstede' vermeld.

 

 

 

​